De strijd om het recreatieve fietspad

De laatste weken is er weer veel rumoer over de verharding en verbetering van fietspaden in Twente. Vele emoties, ook bij de fietsersbond enfb, worden aan het papier toevertrouwd: Geen meter asfalt erbij! Het onderzoek over het funktioneren van de afdelingen door het bureau De Beuk geeft ook aan dat de enfb compromissen moet kunnen sluiten. Helemaal als je met de prof's van de overheid te maken hebt, is domweg tegen zijn niet altijd effectief en efficiënt. Ondergetekenden proberen, als regionale vertegenwoordigers, met zakelijke argumenten in deze kwestie stelling te nemen vanuit fietsersbond standpunt. Bovendien hopen we de messen te slijpen voor de volgende keer!

Waar gaat het over

Op dit moment is de Regio Twente met een aantal Twentse gemeenten bezig de laatste fasen voor te bereiden van hun plan uit 1995 "Regionaal Produktplan Fietsen in Twente". Het gaat hier om een initiatief van de sector R&T om het toerisme in Twente toe te laten nemen zonder daarbij de automobliteit te doen toenemen. Door kwalitatieve verbetering (verharding en verbreding) van bestaande fietsroutes langs leuke attracties wil men meer fietsers aantrekken en voor dat doel heeft men in Brussel heel wat subsidie losgeweekt. Inclusief de eigen bijdrage van de gemeenten kan er wel 100 km fietspad van de 300 km voor verhard worden. Verharding kan in beton, asfalt en ook in meer in het landschap passende ondergronden als granulaat. Het gaat hierbij om ANWB- en VVV-routes die al half verhard zijn (gebroken puin ondergrond) of bestaan uit zandpaden, al dan niet langs zandwegen.

Samenvattend: Het gaat hier om grootschalig fietstoerisme, niet over principiële fietsers!

enfb-standpunt?

Helaas is het zo dat de Fietsersbond enfb hier nog geen kant en klaar standpunt over heeft ontwikkeld. Wat zou voor ons dan een konstruktieve benadering inhouden? In de eerste plaats maken we niet zo'n verschil tussen utilitaire en recreatieve fietspaden, want de fietser moet zelf maar uitmaken met wat voor doel hij/zij daar fietst. Daarom vinden we ook de normale eisen uit "Tekenen voor de fiets" van toepassing met enig gevoel voor de speciale recreatie facetten. Samenhang, direktheid, comfort, aantrekkelijkheid en veiligheid zijn de eisen voor een goed fietsnetwerk. We zijn het eens met de Regio Twente de automobiliteit af te remmen (weg met de vuttersrekken op de trekhaak) en het fietsen te stimuleren. Juist vanuit de stedelijke gebieden en tussen stedelijke gebieden zou een fietskernnet met wat betere, bredere paden en zonder autoverkeer de samenhang moeten verbeteren. Hierover kunnen alle bestaande fietsverbindingen bereikt en benut worden. De laatste blijven dus ongewijzigd. De kip met de gouden eieren slachten is er niet bij. Twente heeft een uniek en waardevol landschap dat behouden moet blijven. Daarom staan wij voor goed overleg met wandel- en natuurorganisaties om in afstemming te bepalen wat wel en wat niet kan. De Regio Twente, verlengd lokaal bestuur, maakt van die inspraak tot nu toe een farce.

Samenvatting: Het is nooit te laat om iets goed te doen, dus Regio Twente?

enfb-kriteria

De Fietsersbond enfb is niet voor verharding en verbreding van alle recreatieve fietspaden in Twente. Uitsluitend fietspaden die tot het kernnet zouden behoren en aan onderstaande kriteria voldoen, komen volgens ons in aanmerking voor verbetering. Het is bovendien alleen verantwoord geld in verbetering van recreatieve fietspaden te steken als hiermee een kwaliteitssprong bereikt wordt, die eveneens is vastgelegd in onderstaande kriteria. Hierbij spelen ook andere zaken, zoals autoverkeer, onderhoud en ontbrekende schakels een rol. Fietspaden, die niet aan de kriteria voldoen, moeten blijven zoals ze zijn. Daarin moet niet geïnvesteerd worden.

Kriteria of een fietspad verbeterd mag worden:

1.: Het fietspad loopt van iets naar iets, b.v. Almelo-Nordhorn en Enschede-Rutbeek.
2.: Bij parallelle naburige verbindingen (tot 1000 m) slechts één verbinding verbeteren.
3.: Ontbrekende schakels krijgen een verhoogde prioriteit.
4.: Er komen goede fietsverbindingen tussen het fietspadennetwerk en het stedelijk gebied.

Kriteria hoe deze fietspaden verbeterd moeten worden:

5.: Minimale breedte 1,50 m (veilig fietsen voor gehandicapten, ouderen, kinderen, passeren, fietskarren en met z’n tweeën).
6.: Bromfietsen niet toegestaan (onverplicht fietspad, dus niet bromsnorren).
7.: In bos- en natuurgebieden wordt bij voorkeur geen asfalt gelegd in verband met omgevingsbeleving en boomwortelproblemen. Hetzelfde geldt voor fietspaden die veelvuldig dicht langs bomen lopen, b.v. bomenlaan. Daar liever semiverharding, wel streven naar 1,50 breed.
8.: Bij verbindingen die ook belangrijk zijn voor wandelaars en waar geen alternatief voor voetgangers aanwezig is, wordt bij voorkeur niet geasfalteerd. Hier kan worden volstaan met semi-verharding.
9.: Gevaarlijke kruispunten en andere knelpunten in de fietsroutes dienen te worden verbeterd in samenwerking met de andere wegbeheerders. Naar de deelnemende gemeenten toe is dit een voorwaarde voor subsidiering.

Aanvullende kriteria:

10.: Bij fietspaden langs zandwegen de zandwegen zo veel mogelijk afsluiten voor recreatief autoverkeer. Als dit niet mogelijk is (b.v. vanwege landbouw verkeer), dan wordt in ieder geval doorgaand autoverkeer onmogelijk gemaakt (knippen).
11.: Autoparkeerplaatsen voor recreanten langs de autohoofdwegen en niet in de natuurgebieden aanleggen.

Status

In de eerste fase in 1997 ging het vooral over het fietspad langs het kanaal Almelo-Nordhorn in beton 1,50 breed en in De Lutte en Oldenzaal in granulaat (smallere semi-verharding).

1.: De eerder geplaatste foto’s in de Spatlap en de VVF zijn zeer misleidend. De breedte van het kanaal en de oevers met wegen aan weerszijden is wel 40-50 meter. In het totaal vind je het fietspad nauwelijks terug.
2.: Het vroegere smalle pad is niet echt bruikbaar voor grote afstanden. Almelo-Nordhorn is wel 30 km en op zo’n smal pad alleen geschikt voor de specialisten.
3.: De granulaat verharding heeft last van opvriezen. Misschien door een verkeerde materiaal keuze. Jammer, de proef moet opnieuw.

In de tweede en derde fase moet het budget kennelijk op tijd worden opgemaakt en stelt de Regio Twente voor vele ANWB- en VVV-routes te verharden. Door bos- en natuurgebieden en op plaatsen waar dat absoluut niet nodig c.q. gewenst is. Niks kernnet, niks inspraak! Evenals vele wandel- en natuurorganisaties zijn wij tegen dit plan. Door toetsing aan onze kriteria en die van natuur- en wandelorganisatie hopen we een beter plan op te stellen. Een gezamenlijk optreden met deze organisatie moet de Regio Twente en de betrokken gemeenten nog tot inkeer brengen.

Samenvattend: Waarom zou het voor hetzelfde geld niet in één keer goed kunnen, ook bij recreatieve fietspaden!

Henk Hoitink
Theo Zeegers

Klaas Sikkel - 23 Aug 1998
Fietsersbond enfb afdeling Regio Enschede